جویدن ناخن
جویدن ناخن یک اختلال محسوب می شود. اگر چه روان شناسان علل این اختلال را نامعلوم می دانند، اما معتقد هستند که جویدن ناخن یک واکنش روانی به احساس اضطراب، تنش، خستگی، بی حوصلگی و بی توجهی از سوی والدین و اطرافیان نزدیک است. این مشکل معمولاً از سه سالگی شروع می شود و میزان بروز آن به تدریج تا ?? سالگی افزایش می یابد. گاه نیز کودک چنین رفتاری را از والدین خود الگو گیری می کند و به تدریج آن را به صورت عادتی لذت بخش و آرامش بخش ادامه می دهد. منظور از عادت، رفتاری مقاوم شده است که بارها و بارها تکرار می شود. یک عادت ممکن است گاه به عنوان یک سرگرمی و گاه به عنوان راهی برای رهایی از اضطراب ها و تنش های روزانه کودک انتخاب شود. در این صورت، ترک این عادت بسیار سخت خواهد شد. بنابراین، به والدین توصیه می شود تا از هر گونه غر زدن و یا سرزنشی خود داری نمایند، چرا که غر زدن یا سرزنش نمودن نه تنها وضع را بهتر نمی کند که آن را بدتر نیز خواهد کرد. باید توجه داشت که کودکان این عادت را کاملاً غیرارادی و به طور ناخودآگاه انجام می دهند و به هیچ وجه قصدشان آزردن و برانگیختن دیگران نیست.
والدینی که به نشانه های اضطراب کودکانشان توجه نشان داده و پیوسته نسبت به این نشانه ها واکنش مناسب نشان می دهند، به کودکان خود می آموزند که در خانواده یک رابطه حامیانه پایدار وجود دارد. لذا، این کودکان می توانند به والدین خود تکیه کرده و توانایی سازگاری و انعطاف پذیری را در خود پرورش دهند.

این امکان وجود دارد که کودکان بسیار آسیب پذیر، حتی با وجود حمایت عالی خانواده دچار اختلال های اضطرابی شوند. اما، کودکانی که به طور ذاتی از آسیب پذیری کمتری برخوردار هستند، ممکن است فقط در صورت وجود خشونت یا سایر ضربه های عاطفی جدی دچار اختلال های ناشی از اضطراب شده و نشانه های ناخن جویدن را به شدت بروز دهند، به گونه ای که اطراف ناخن هایشان را زخم کنند.
ولدین می توانند با استفاده از راه حلهای موثر، نشانه های ناخن جویدن را به تدریج در کودکان خود از بین ببرند:
?- والدین می توانند با فرزندان خود در مورد این مشکل صحبت کرده و توجه آنها را به جویدن ناخن هایشان جلب کنند. سپس با یکدیگر می توانند درباره استفاده از رمز یا نشانه ای برای توقف ناخن جویدن به توافق برسند، مانند چشمک زدن یا به کاربردن یک کلمه رمز در هنگام جویدن ناخن ها توسط کودک.
?- والدین می توانند با بررسی موقعیت ها و محرکهایی که سبب جویدن ناخن در کودکانشان می شود، به تدریج مانع تکرار آن شوند. بنابراین، هنگامی که کودک انگشتش را به سوی دهانش بالا می برد، والدین باید به بررسی محرک های پیرامون او بپردازند، به عنوان مثال، ممکن است کودک به هنگام تماشای تلویزیون یا با شنیدن بحث ها و دعواهای والدین به ناخن جویدن روی آورد.
?- پس از شناخت محرکهایی که به ناخن جویدن فرزند منجر می شود، والدین باید سعی کنند تا همکاری او را در کاهش این نشانه جلب کنند و صرفاً به تمایل و موافقت او برای ترک این نشانه اکتفا نکنند. همکاری دوستانه و حامیانه والدین که نقش پایداری در کاهش این نشانه داشته باشد، به مراتب از غر زدن و شرمنده کردن کودک موثرتر خواهد بود. والدین می توانند از کودک خود بخواهند تا دستش را به سمت دهانش بالا برده و سپس با سرعت پایین آورده و دستانش را از پشت به یکدیگر حلقه کند. این بازی یا تمرین را می توان روزی چند بار و هر بار تا ?? بار با کودک تکرار کرد. این بازی اندک اندک به صورت یک عادت در خواهد آمد و جایگزین عادت ناخن جویدن خواهد شد.
?- برای آنکه کودک از این بازی لذت ببرد، باید به ازای هر تغییر رفتار خاصی که در عادت ناخن جویدن او پیش بیاید، پاداشی برای او در نظر گرفت. والدین باید در مورد نوع و شدت تغییر رفتار از قبل با کودک خود به توافق رسیده باشند تا کودک نیز بداند در قبال چه تغییر رفتاری پاداش دریافت خواهد کرد